Beton Sınıfları ve Kullanım Alanları
Beton sınıfı, betonun basınç dayanımını ve performansını ifade eder. Türkiye’de
yaygın gösterim
Cxx/yy biçimindedir: silindir için xx MPa, küp için yy MPa
karakteristik dayanımı gösterir
(örn. C25/30 = 25 MPa silindir, 30 MPa küp).
Dayanım Sınıfları (Cxx/yy) ve Tipik Kullanımlar
| Sınıf | Dayanım (MPa) | Tipik Kullanım |
|---|---|---|
| C20/25 | 20 (silindir) / 25 (küp) | Konut döşeme/temel, hafif ticari yapılar, bahçe duvarı vb. |
| C25/30 | 25 / 30 | Standart konut & küçük ticari projeler, kiriş/kolon. |
| C30/37 | 30 / 37 | Yüksek katlı konut, ticari binalar, artan yük taşıyan elemanlar. |
| C35/45 | 35 / 45 | Köprü döşemeleri, ağır trafik yükü alan elemanlar, endüstriyel zeminler. |
| C40/50 ve üzeri | ≥40 / ≥50 | Özel dayanım gerektiren yapılar, köprü-kule, agresif çevre. |
Çevresel Etki Sınıfları (Maruziyet)
Yapının bulunduğu ortam, betonun uzun ömürlü olması için karışım tasarımını etkiler. Aşağıda özet sınıflar ve örnek kullanım notları verilmiştir.
| Kod | Tanım | Örnek Ortam / Not |
|---|---|---|
| XC | Karbonatlaşma etkisi | Kapalı otopark, iç mekân; pas payı ve su/çimento oranı kritik. |
| XD | Klorür (yol tuzu) etkisi | Yol-köprü bölgeleri; düşük w/c, mineral katkı, yeterli örtü. |
| XS | Deniz kloru etkisi | Kıyı yapıları; sülfat/klor dayanımı ve geçirimsizlik şart. |
| XF | Don-çözülme | Soğuk iklim; hava sürüklenmiş beton ve uygun hava miktarı. |
| XA | Kimyasal saldırı | Atıksu/kimyasal tesisler; sülfat dayanımlı çimento, düşük w/c. |
Slump (Çökme) Sınıfı ve İşlenebilirlik
- S1–S2: Düşük-moderat işlenebilirlik; kalın kesitler, düşük donatı.
- S3 (yaklaşık 100–150 mm): Genel amaç, pompaya uygun, yaygın tercih.
- S4–S5: Yüksek işlenebilirlik; sık donatılı elemanlar ve zor kalıplar.
Not: Yüksek slump, segregasyon riski yaratmamalı; karışım tasarımı buna göre yapılmalıdır.
Hızlı Seçim Rehberi
- Konut (standart): C25/30 • S3 • XC1–XC2
- Yüksek kat/taşıyıcı yoğun: C30/37–C35/45 • S3–S4 • XC2–XC3
- Kıyı/deniz etkisi: C30/37+ • S3 • XS1–XS3 (geçirimsizlik önemli)
- Yol/tuz etkisi: C30/37+ • S3 • XD1–XD3
- Don-çözülme: C30/37+ • S3 • XF2–XF4 (hava sürükleme)
- Kimyasal ortam: Projeye özel • XA1–XA3 (bağlayıcı seçimi kritik)